پیگیری داروها با بلاکچین: همکار جدید والمارت و IBM

مقدمه

در دنیای امروز، فناوری بلاک‌چین به عنوان یکی از نوآوری‌های برجسته در زمینه‌های مختلف شناخته می‌شود. یکی از حوزه‌هایی که به شدت از این فناوری بهره‌مند می‌شود، زنجیره تأمین داروهاست. همکاری اخیر بین والمارت و IBM به همراه سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) در راستای اجرای قانون امنیت زنجیره تأمین دارو (DSCSA) نشان‌دهنده این واقعیت است که چگونه فناوری‌های نوین می‌توانند به بهبود ردیابی و تأیید محصولات دارویی کمک کنند.

این پروژه به دنبال ایجاد یک سیستم الکترونیکی و هم‌پوشان برای شناسایی و ردیابی داروهای تجویزی است که باید تا سال 2023 به مرحله اجرا برسد. با توجه به اهمیت این موضوع، انتظار می‌رود که فناوری بلاک‌چین در این سیستم جدید نقش محوری ایفا کند. در این مقاله، به بررسی جزئیات این همکاری و پتانسیل‌های آن خواهیم پرداخت.

چرا بلاک‌چین در زنجیره تأمین دارو اهمیت دارد؟

بلاک‌چین به دلیل ویژگی‌های خاص خود، به ویژه شفافیت و عدم تغییرپذیری داده‌ها، به عنوان یک گزینه مناسب برای ردیابی زنجیره تأمین داروها مطرح شده است. این فناوری می‌تواند به کاهش زمان لازم برای ردیابی و تأیید محصولات کمک کند، که این امر در نهایت به بهبود ایمنی و کیفیت داروها منجر خواهد شد.

از سوی دیگر، بلاک‌چین به جلوگیری از ورود داروهای تقلبی به زنجیره تأمین نیز کمک می‌کند. به عنوان مثال، در صورت استفاده از بلاک‌چین، هر بار که یک دارو از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل می‌شود، اطلاعات مربوط به این انتقال در یک دفترکل توزیع شده ثبت می‌شود. این اطلاعات شامل زمان، مکان و شرایط حمل و نقل خواهد بود که امکان شناسایی هرگونه ناهنجاری یا تقلب را فراهم می‌کند.

تجربه‌های گذشته والمارت در فناوری بلاک‌چین

وال‌مارت در گذشته نیز تجربه‌های موفقی در زمینه استفاده از فناوری بلاک‌چین داشته است. این شرکت از سال 2016 همکاری خود را با IBM آغاز کرد تا یک سیستم بلاک‌چین برای شناسایی و ردیابی محصولات غذایی ایجاد کند. این تجربه نشان‌دهنده تعهد والمارت به بهبود زنجیره تأمین و افزایش ایمنی محصولات است.

علاوه بر این، والمارت در پروژه‌های دیگری مانند ردیابی گوشت در چین و همچنین آزمایش‌های مربوط به تحویل هوایی با استفاده از پهپادها نیز فعال بوده است. این تجربیات نشان می‌دهد که والمارت به دنبال بهره‌برداری از فناوری‌های نوین برای بهبود فرآیندهای خود است.

این پروژه چیست و چگونه عمل خواهد کرد؟

در فوریه، سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برنامه‌ای تحت عنوان «پروژه آزمایشی DSCSA» را اعلام کرد و از شرکت‌های علاقه‌مند دعوت کرد تا برای شرکت در این طرح درخواست دهند. هدف از این برنامه، بهبود روش‌های ردیابی و تأیید اصالت داروهای تجویزی و جلوگیری از ورود داروهای تقلبی یا غیرقانونی به زنجیره تأمین است. کمیسیونر FDA، اسکات گوتلیب، در این خصوص گفت:

“با استفاده از نوآوری‌های جدید، ما معتقدیم که می‌توانیم امنیت کلی سیستم بسته خود را بهبود بخشیم و توانایی خود را در شناسایی و جلوگیری از ورود محصولات غیرمجاز افزایش دهیم و به ذینفعان و FDA این امکان را بدهیم که سریع‌تر پاسخ دهند.”

در زمان اعلام اولیه، FDA به انواع مختلفی از پیشنهادات، شامل چندین فناوری نوین، باز بود. اما به نظر می‌رسد که پیشنهادات مبتنی بر فناوری بلاک‌چین به‌خصوص قانع‌کننده بوده‌اند، زیرا در ماه ژوئن شرکت‌های بزرگی مانند مرک، والمارت، KPMG و IBM اعلام کردند که به‌طور مشترک با FDA بر روی یک آزمایش مبتنی بر بلاک‌چین کار خواهند کرد.

نحوه عملکرد بلاک‌چین در زنجیره تأمین دارو

به‌گفته شرکت داروسازی مرک، هر یک از شرکت‌کنندگان در این طرح، مهارت‌ها و تخصص‌های خاص خود را به این پروژه اضافه خواهند کرد. این پروژه به ایجاد یک شبکه بلاک‌چین مجاز و مشترک می‌پردازد که امکان نظارت بر محصولات را در زمان واقعی فراهم می‌کند. مدیر ارتباطات جهانی مرک، چارلز مک‌کردی، در گفت‌وگو با رسانه‌ها توضیح داد که:

“یک شبکه بلاک‌چین مجاز می‌تواند شفافیت بیشتری ایجاد کند، زمان لازم برای ردیابی و شناسایی موجودی را کاهش دهد، به تعیین اعتبار محصولات (مانند اطمینان از نگهداری در دمای صحیح) کمک کند و از ورود و حذف داروهای تقلبی جلوگیری کند.”

یکی دیگر از شرکت‌کنندگان در این آزمایش، KPMG، نیز به پتانسیل بالای بلاک‌چین در زنجیره تأمین داروها اشاره کرده و آرون گوش، رئیس بلاک‌چین این شرکت در ایالات متحده، در گفت‌وگو با رسانه‌ها بیان کرد که فناوری دفتر کل توزیع شده می‌تواند به ساده‌سازی زنجیره تأمین کمک کند.

“زنجیره‌های تأمین دارو به دلیل وجود نهادهای متعدد و افزایش وابستگی به تولیدکنندگان و ارائه‌دهندگان خدمات لجستیکی پیچیده هستند. همکاری‌های مشترک و شراکت‌های مجوزی بین دارندگان مجوز بازاریابی، نیاز به اشتراک‌گذاری اطلاعات و کار از یک رکورد غیرقابل تغییر را ایجاد می‌کند. بلاک‌چین گزینه مناسبی برای ردیابی تأمین داروهای تجویزی است زیرا یک شبکه خصوصی و مجاز و یک پایگاه داده غیرقابل تغییر را فراهم می‌کند.”

فراتر از مشارکت‌کنندگان در برنامه آزمایشی DSCSA، شخصیت‌های فعال در صنعت بلاک‌چین و لجستیک نیز معتقدند که فناوری دفتر کل توزیع شده، گزینه‌ای ایده‌آل برای ردیابی حرکت داروها است، عمدتاً به دلیل قابلیت‌های غیرقابل تغییر و تعامل‌پذیری آن. راجا شریف، مدیرعامل شرکت فارما تراست، در این زمینه گفت:

“بلاک‌چین ویژگی‌های غیرقابل تغییر و غیرقابل فساد را ارائه می‌دهد که به‌عنوان یک محافظ مهم در برابر دستکاری زنجیره عمل می‌کند. این موضوع برای جلوگیری از ورود داروهای تقلبی و نامرغوب به زنجیره تأمین دارو بسیار حیاتی است.”

بدون شک، استفاده از اصطلاح «بلاک‌چین» در زمینه‌های مختلف رو به افزایش است و گاهی اوقات در سیستم یا پلتفرمی که بلاک‌چین نقشی اساسی ندارد، به کار می‌رود. با این حال، در مورد پروژه آزمایشی اخیر FDA، پلتفرمی که در حال توسعه است واقعاً یک بلاک‌چین (خصوصی) خواهد بود و نه یک سیستم دیگر که تنها از یک یا دو ویژگی بلاک‌چین استفاده کند. در این پروژه، تمرکز بر استفاده از فناوری دفتر کل توزیع شده است و مک‌کردی تأکید کرد که دفتر کل در حال توسعه، اطلاعاتی مانند زمان و تاریخ عبور یک یا چند محصول از نقاط خاص، دماهایی که در طول حمل و نقل حفظ می‌شوند و غیره را ثبت خواهد کرد.

به‌خوبی، اما…

با توجه به پتانسیل بالای فناوری بلاکچین در زنجیره تأمین دارو، انتظار می‌رود که این فناوری تأثیرات مثبتی بر روی فرایندهای موجود بگذارد. اما لازم به ذکر است که هنوز هیچ تضمینی وجود ندارد که پروژه‌های آزمایشی تحت نظارت FDA به یک سیستم دائمی و عملی منجر شوند. این پروژه تنها یکی از چندین طرح مورد تأیید FDA است که در راستای قانون امنیت زنجیره تأمین دارو (DSCSA) دنبال می‌شود.

چالش‌های پیش‌رو

از آنجا که FDA به بررسی و ارزیابی انواع مختلف فناوری‌ها ادامه می‌دهد، ممکن است در نهایت به سمت استفاده از یک راه‌حل غیر بلاکچینی برود. این در حالی است که بلاکچین به عنوان یکی از گزینه‌های امیدوارکننده مطرح شده است، اما FDA به وضوح اعلام کرده که به دنبال راه‌حل‌های مختلف برای ردیابی و تأیید داروها است. به همین دلیل، ممکن است پروژه‌های دیگر به دلیل کارایی بیشتر یا هزینه کمتر، انتخاب شوند.

پتانسیل بلاکچین در زنجیره تأمین دارو

با وجود این چالش‌ها، بلاکچین به دلیل ویژگی‌های خاص خود، مانند شفافیت و عدم تغییرپذیری، می‌تواند به عنوان یک راه حل مناسب برای مشکلات موجود در زنجیره تأمین دارو شناخته شود. این فناوری می‌تواند به طور موثری به جلوگیری از ورود داروهای تقلبی و غیرقانونی به زنجیره کمک کند و همچنین ردیابی دقیق داروها را تسهیل نماید. در حال حاضر، بسیاری از شرکت‌های بزرگ در صنعت داروسازی و فناوری به دنبال استفاده از این فناوری برای بهبود کارایی زنجیره تأمین خود هستند.

نتیجه‌گیری

در نهایت، با اینکه امیدواریم پروژه‌های آزمایشی بلاکچین به نتایج مثبتی منجر شوند، اما باید به این نکته توجه داشته باشیم که این فناوری هنوز در مراحل ابتدایی خود قرار دارد و نیاز به بررسی‌های بیشتر و آزمایش‌های عملی دارد. بنابراین، باید دید که آیا این پروژه‌ها می‌توانند به یک مدل پایدار و عملی در آینده تبدیل شوند یا خیر.